Mỹ sẽ không giẫm chân vào “thập kỉ mất mát” như Nhật Bản

Chính trị ổn định, tiền tệ vững chắc và thị trường lao động cân bằng là 3 yếu tố được cho là sẽ chống đỡ nền kinh tế Mỹ trong tương lai.

Tăng trưởng chậm kéo dài khiến nhiều nhà kinh tế lo ngại khả năng nước Mỹ sẽ lặp lại vết xe đổ của Nhật Bản trong “thập kỉ mất mát” từ năm 1990-2005.

“Trong ngắn hạn, nước Mỹ sẽ phải đối mặt với những khó khăn còn lớn hơn những gì Nhật Bản đã từng trải qua”, Scott Mather, quản lý danh mục đầu tư tại Pimco, quỹ đầu tư trái phiếu lớn nhất thế giới với khối tài sản 1,2 tỷ USD cho biết.

Tuy nhiên, sau một loạt những quan điểm lo ngại rằng Mỹ sẽ bước vào vết xe đổ của Nhật Bản, Reuters đã đăng tải một bài viết của Ian Bremmer bày tỏ những quan điểm trái ngược. Ian Bremmer, 42 tuổi, là một nhà khoa học chính trị chuyên về chính sách đối ngoại của Mỹ trong quá trình chuyển đổi và rủi ro chính trị toàn cầu.

Theo Ian Bremmer, mặc dù nền kinh tế Mỹ đang bấp bênh và tồn tại nhiều vấn đề nhưng sẽ không là một nước Nhật thứ 2 như mối lo của nhiều người.

Ông cho rằng, nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ được chống đỡ bằng 3 yếu tố: Chính trị ổn định, tiền tệ vững chắc và thị trường lao động cân bằng.

Hãy bắt đầu bằng thực tế chính trị: Nhật Bản đã duy trì sự lãnh đạo của một Đảng suốt 50 năm và có tới 17 Thủ tướng trong vòng 22 năm trở lại đây.

Trong 3 năm gần đây, kể từ khi Đảng Dân chủ chấm dứt 50 cầm quyền liên tục của Đảng Dân chủ Tự do, Nhật Bản cũng đã có tới 3 Thủ tướng thay phiên nhau lãnh đạo đất nước. Điều này, theo Ian Bremmer, cho thấy sự yếu kém của các nhà lãnh đạo tại quốc gia mặt trời mọc này. Ông chỉ ra rằng, Chính phủ Nhật Bản đã không có ý tưởng để các bộ ngành có thể làm việc hiệu quả, không có mối quan hệ với các nhà công nghiệp hoặc các tổ chức tài chính, không nắm bắt các đòn bẩy quyền lực trong xã hội cũng như không có bộ máy chính trị mạnh mẽ.

Còn nước Mỹ? Nếu tình hình chính trị ở Mỹ có vẻ ảm đạm, bộ máy lãnh đạo sẽ xem xét thay thế điều đó.

Trong thực tế, tình hình chính trị của Mỹ không dễ dàng để xem xét nhưng bộ máy chính trị đang hoạt động khá hiệu quả. Tổng thống Obama và Đảng Cộng hòa đang tiếp tục xem xét những vấn đề về ngân sách quốc gia như tăng thuế và trần nợ sau khi Ủy ban đặc biệt thất bại trong nhiệm vụ đi tìm phương án cắt giảm 1.200 tỷ USD thâm hụt ngân sách trong 10 năm tới.

Sau cuộc bầu cử Tổng thống, người ta kì vọng tình hình đất nước sẽ tốt hơn. Bremney khẳng định, dù cho ông Obama có tái đắc cử hay nước Mỹ sẽ có tân Tổng thống thuộc Đảng Cộng hòa thì những dự luật mới sẽ được thông qua dễ dàng hơn nhiều so với bối cảnh chính phủ đang bị chia rẽ như hiện tại.

Tại thời điểm này, giới quan sát đánh giá Đảng Cộng hòa gần như chắc chắn sẽ giành được quyền kiểm soát ở cả Thượng viện lẫn Hạ viện và ông Romney sẽ trở thành Tổng thống thứ 45 của nước Mỹ.

Chính phủ ổn định là lý do vì sao các nhà đầu tư vẫn liên tục rót tiền vào đồng USD. Đây được coi là nhân tố thứ 2 để khẳng định nước Mỹ sẽ không bước chân vào “thập kỉ mất mát” như Nhật Bản.

Mặc dù Tiến sĩ kinh tế Paul Krugman lập luận rằng một đồng USD mạnh sẽ làm tổn hại đến nền kinh tế Mỹ vì làm giảm lợi thế cạnh tranh của quốc gia này nhưng Ian Bremney lại cho rằng, niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài đối với nền kinh tế số 1 thế giới này mới là yếu tố quyết định.

Bremney đặt ra nhiều giả thiết, bao gồm cả trường hợp đồng USD mạnh lên và đẩy nước Mỹ vào vị thế bất lợi hơn. Trong trường hợp đó, nhà đầu tư có thể chuyển đổi danh mục đầu tư từ USD sang một tiền tệ khác, hoặc là vàng. Tuy nhiên, các tiền tệ khác cũng đầy rủi ro, khi nước Nhật vẫn chưa phục hồi sau thảm họa động đất, EU chìm trong khủng hoảng nợ công còn tiền tệ Trung Quốc bị đánh giá dưới mức giá trị thực. Còn vàng??? Giá kim loại này đã tăng đáng kể trong những năm gần đây và tăng tới 20% kể từ đầu năm. Tuy nhiên, “vàng không phải là một quốc gia”. Khi nhà đầu tư cần sự đảm bảo đối với tài sản của mình, chỉ nước Mỹ mới có thể cung cấp điều đó.

Cuối cùng, vũ khí bí mật của nước Mỹ để tránh nguy cơ suy thoái là nhân khẩu học.

Lập luận của Ian Bremney chỉ ra rằng, Nhật Bản rơi vào “thập kỉ mất mát” một phần vì thiếu lực lượng lao động với tỷ lệ dân số già quá lớn, tỷ lệ người trong độ tuổi lao động thì giảm sút khiến thị trường lao động mất cân bằng. Còn ở Mỹ, tỷ lệ nhập cư lành mạnh và tỷ lệ sinh dao động quanh mức thay thế đối với những người bước ra khỏi độ tuổi lao động hoặc qua đời, giúp đảm bảo cho sự cân bằng trên thị trường lao động. Đây là lợi thế của nước Mỹ so với Nhật Bản, Liên minh châu Âu EU và cả Trung Quốc.

Bremney cũng cho rằng đối thủ cạnh tranh kinh tế lớn nhất trong thập kỉ tới của Mỹ sẽ là Trung Quốc với dân số 1,3 tỷ người và quá trình công nghiệp hóa nhanh chóng.

Tuy nhiên, trong vài thập niên tới, “so với phần còn lại của thế giới, Mỹ vẫn sẽ tiếp tục đứng một mình”, Bremney khẳng định.

Theo Reuters